In MPSC, economics is a the subject which has a huge syllabus. It can be memorable only with help of short
notes.
In MPSC state service and
MPSC combine group B and group C , Demographics/Population is the topic from
which many questions are asked in the exam. In this article, You will see detailed
information with notes about the Population of India and demographics.
लोकसंख्या शास्त्र व भारताची लोकसंख्या :
जगाची लोकसंख्या (Population of the world):
1.
2019 मध्ये जगाची एकूण लोकसंख्या 767.35 crore होती.
2.
जास्त लोकसंख्या असल्यामुळे बऱ्याच समस्यांना सामोरे जावे
लागते.
3.
जागतिक लोकसंख्या वाढीचे टप्पे (Milestones of World population):
a)
1 अब्ज 1804
b)
2 अब्ज 1927
c)
3 अब्ज 1960
d)
4 अब्ज 1974
e)
5 अब्ज 1987
f)
6 अब्ज 1999
g)
7 अब्ज 2011
h)
8 अब्ज 2024 (Estimation by United Nation)
सर्वाधिक लोकसंखेचे प्रमाण 10 देश :
1.
China-18.47%
2.
India-17.70%
3.
United States-4.25%
4.
Indonesia – 3.51%
5.
Pakistan – 2.83%
6.
Brazil – 2.73%
7.
Nigeria – 2.64%
8.
Bangladesh – 2.11%
9.
Russia – 1.87%
10.
Mexico – 1.65%
भारताची लोकसंख्या (Population of India):
जनगणना :
1.
पहिली अधिकृत जनगणना 1872 मध्ये झाली.
2.
पहिली नियमित शृंखलेची जनगणना 1881 मध्ये झाली .
3.
2011 ची जनगणना 1872 पासून 15 वी व स्वातंत्ऱ्याननंतरची 7 वी
जनगणना आहे .
लोकसंख्या वाढीचे कल (Trends in population growth)
लोकसंख्या 1901 पासून सतत वाढत गेलेली आहे.
|
वर्ष |
लोकसंख्या |
वाढीचा |
|
1901 |
238.34 |
– |
|
1911 |
252.09 |
5.75 |
|
1921 |
251.32 |
-0.31 |
|
1931 |
278.98 |
11.00 |
|
1941 |
318.66 |
14.22 |
|
1951 |
361.09 |
13.31 |
|
1961 |
439.24 |
21.51 |
|
1971 |
548.16 |
24.80 |
|
1981 |
683.33 |
24.66 |
|
1991 |
846.42 |
23.54 |
|
2001 |
1028.74 |
21.54 |
|
2011 |
1210.57 |
17.69 |
Growth
rate of population:
Growth
rate of population Depends on the following things
1.
Migration
2.
Birth Rate
3.
Death Rate
Migration
does not affect the population much but the other 2 factors affect too much to
population.
Net
rate of population = Birth rate-Death rate
लोकसंख्या वाढीचे टक्के Stages of population growth:
1.
स्थिर लोकसंख्येचा काळ (1901-1921)
2.
मंद वाढीचा काळ (1921-1951)
3.
वेगवान उच्च वाढीचा काळ (1951-1981)
4.
उच्च वाढ , मात्र घसारत्या दराची स्पष्ट चिन्हे दर्शवणारा काळ
(1981-2011)
Remaining notes will be updated soon,
Till then you can download the pdf from the link given below
: